Razni virusi doprinose običnoj prehladi koja odrasle pogađa 2 – 4 puta godišnje. Jedan od razloga zašto je ova blaga vrsta infekcije tako česta je taj što do nje mogu dovesti stotine virusa.
Tačnije, više od 200 različitih virusa može uzrokovati prehladu, a najzastupljeniji su rinovirusi. Obično se prehlade mogu liječiti odmorom i lijekovima koji se izdaju bez recepta, a nestaju u sedam dana.
U nastavku otkrivamo što uzrokuje prehladu, tipove obične prehlade, uz simptome, faze i trajanje.
Šta uzrokuje prehladu?
Ako se pitate što uzrokuje prehladu, neki od uzročnika su sljedeći virusi.
Rinovirusi
Rinovirusi, koji čine 10 – 40 % prehlada, vrlo su zarazni, ali generalno blagi. Najčešće se javljaju kod djece, a u težim slučajevima mogu uzrokovati probleme s plućima, kao što su upala pluća, bronhiolitis i krup.
Koronavirusi
Koronavirusi, uključujući dobro poznati SARS-CoV-2 koji uzrokuje COVID-19, rezultiraju blagim do umjerenim respiratornim simptomima.
Humani virus parainfluence (HPIV)
HPIV prvenstveno pogađa djecu i starije odrasle osobe, uzrokujući simptome slične prehladama izazvanim rinovirusom, poput grlobolje, kihanja i začepljenosti.
Adenovirusi
Adenovirusi, s oko 50 tipova, mogu dovesti do prehlade, bronhitisa i upale pluća. RSV, slično rinovirusu, uzrokuje blage respiratorne simptome, osobito kod djece i starijih osoba.
Prehlada – trajanje
Većina prehlada ne zahtijeva ljekarsku pomoć jer se povlače prirodnim putem. Antibiotici su neučinkoviti jer su prehlade virusne. Traženje ljekarske pomoći opravdano je ako simptomi potraju duže od tjedan dana ili se pogoršaju.
Obična prehlada obično traje sedam dana, ali simptomi mogu trajati i do 14 dana.
Simptomi u ranom stadiju (1. – 3. dan) uključuju:
kašalj
grebanje u grlu
curenje nosa
smanjen okus i miris.
Aktivni stadij (4. – 7. dan) može dovesti do:
glavobolje
bolova u tijelu
umora i suznih očiju
temperatura kod djece.
Simptomi u kasnom stadiju (8. – 10. dan) često uključuju dugotrajan kašalj ili umor.
Razlikovanje prehlade i RSV-a
Razlikovanje prehlade i RSV-a može biti izazovno, ali RSV se može manifestirati groznicom, piskanjem i poteškoćama s hranjenjem. RSV je rašireniji ujesen i zimi, dok je rinovirus aktivan u proljeće i ljeto.
Razlikovanje prehlade i gripa
Simptomi gripa su teži od prehlade, često uzrokujući značajne zdravstvene komplikacije, naročito kod osoba s oslabljenim imunitetom. Iznenadna pojava gripe i preklapanje simptoma s prehladom može se razlikovati dijagnostičkim testiranjem.
Liječenje obične prehlade
Ukratko, upravljanje običnom prehladom uključuje prepoznavanje njenih virusnih uzroka, razumijevanje napredovanja simptoma i razlikovanje od težih infekcija. Kućni lijekovi dovoljni su u većini slučajeva, ali savjetuje se konsultacija s doktorom za uporne simptome ili simptome koji se pogoršavaju.
