Evropski parlament je objavio prvu procjenu rezultata glasanja u Francuskoj, gdje je “Nacionalno okupljanje”, predvođeno Žordanom Bardelom (Jordan Bardella), osvojilo 31,5 posto glasova.
Partija Emanuela Makrona (Emmanuel Macron) osvojila je dvostruko manji broj glasova, s 15,2 posto, a socijalisti 14 posto. Da li je to početak nove ere u francuskoj, ali i evropskoj politici?
Marin Le Pen je i dalje zaštitno lice francuske krajnje desnice, ali njen 28-godišnji štićenik sve više krade pažnju. Najglasnije klicanje na skupovima u toku kampanje nije stiglo za Le Pen, već za harizmatičnog predsjednika stranke Žordana Bardelu.
Političar rođen u Parizu postao je poznato ime u francuskoj politici u relativno kratkom periodu otkako je postao šef stranke krajem 2022. RN nikada nije dostigao prag od 25 posto na izborima u Francuskoj.
Francuska krajnja desnica je postala popularnija u protekloj deceniji — jašući talas populizma koji se viđao drugdje u Evropi — i ostvaruje sve bolji rezultat na izborima. Bardela je odigrao ključnu ulogu u jačanju ruke svoje stranke otkako je postao lider stranke.
Francuska politička zvijezda
On je sada jedna od francuskih političkih zvijezda u najbržem usponu. Prema jednoj anketi objavljenoj ranije ovog mjeseca, Bardela je drugi najpopularniji političar u Francuskoj, iza bivšeg premijera Eduara Filipa i ispred Le Pen. Njegov rastući profil znači da je često meta napada, ali Bardela je poznat po finesama i duhovitim doskočicama, što znači da ostaje uglavnom nepovrijeđen. Njegova popularnost znači da, uprkos tendenciji da se udalji od partijskih linija, nije bilo veće kritike u njegovim sopstvenim redovima.
Bardela je posebno popularan među mlađom populacijom. “Monde” je u svom članku pokušao da objasni zašto je to uradio. Bardela je u njemu nazvan “političarem koji se sprema da održi populistički govor naglašen ksenofobijom“ dok ga dva sedamnaestogodišnjaka uzbuđeno čekaju ispred zgrade parlamenta.
U tekstu navode da mlađi birači, od 18 do 24 godine, najčešće zaziru od glasanja za ekstremnu desnicu, ali se dolaskom Bardele to promijenilo. Gotovo trećina birača te starosne grupe, prema anketama, podržala je “Nacionalno okupljanje” na izborima za Evropski parlament.
Prije 20 godina mladi ljudi na transparentima poručili su toj stranci da se “j**e”, a kako stvari stoje, nova generacija će ih dovesti na vlast u Francuskoj na izborima koji slijede 30. juna i 7. jula.
Jedan od razloga koji su naveli je “povratak ponosa” i nada da će neko konačno saslušati šta imaju da kažu.
– On je s nama, s nama ljudima, za razliku od ostalih. Spustio se među ljude, to bi trebalo da urade i drugi, a još više mu pomaže to što je mlad, rekla je 20-godišnja studentica Klara za Mond.
Bardela je veoma aktivan i na društvenim mrežama, što mu olakšava pristup mlađoj populaciji.
Mladi se poistovjećuju
Ono što ga čini bližim prosječnom Francuzu je činjenica da potiče iz porodice koja važi za srednju klasu. Majka mu je asistent, a otac ima mali biznis.
Uz to, odrastao je u predgrađu Pariza, a roditelji su mu se razveli, pa mu odrastanje sigurno nije bilo lako.
Mladi u Francuskoj su frustrirani jer godinama gledaju svoje roditelje kako se “bore kroz život”, a ne uspijevaju da poprave status i materijalnu situaciju, a imaju utisak da drugi napreduju bez truda i rada, a upravo to Bardela i “Narodno okupljanje” deklarativne bore.
Veliki broj mladih birača izabrao je Bardelu iz mnogo jednostavnijeg razloga.
– Moji roditelji su glasali za njih još od vremena Žan-Mari Le Pena. Porodični smo simpatizeri stranke, Bardela je pravi izbor – rekao je za Mond mladić koji je želio ostati anoniman.
Iako se u prvi mah čini da je razlog za glasanje za Bardelu teško pronaći, mladi sagovornici “Monda” dali su ih neočekivano veliki broj.
Odličan rezultat na izborima za Evropski parlament će se vrlo vjerovatno preliti i na parlamentarne izbore, a sve što je Marine Le Pen morala da uradi, uz tragično lošu francusku vladu, jeste da progura novo, mlado ime koje je privuklo širok spektar birača.
Makronov odgovor
Mediji su prenosili da je tolika je veličina percipirane prijetnje od lidera krajnje desnice da se smatra da je Makron odabrao 34-godišnjeg Gabrijela Atala upravo kao direktan odgovor na Bardelin uspon.
– Atal i Bardela su iz iste generacije, to je očigledno. Atal ima politički oštroumlje, zna kako da izvede završni udarac, sa sadržajem, tako da je neko ko može da se suoči s Nacionalnim okupljanjem – rekao je Makronov pomoćnik.
Pro-Makronova stranka Renesansa, dio grupe Obnovimo Evropu, nije imala mnogo problema da pronađe argumente protiv Bardele. Pokušali su da ga prikažu kao „arogantnog“ proruskog izolacionistu – ali za sada to ne funkcioniše.
Renesansa se trudila da prikaže RN kao ekstremističku silu: naglašavajući njene veze s Rusijom, anti-EU sklonosti i saveze s ekstremističkim strankama u inostranstvu.
Nijedan od napada na Bardelu do sada nije imao posljedice, posebno ne oni koji se odnose na Rusiju.
Bardela je preduzeo dodatne korake da izbjegne da izgleda proruski. U prošlogodišnjem intervjuu za “l’Opinion”, on je rekao da žali što francuska politička klasa, uključujući RN, nije brže shvatila prijetnju koju predstavlja Moskva.
– Postojala je kolektivna naivnost u vezi s Putinovim ambicijama – rekao je Bardela.
Kritike iz stranke
Bardela je prekinuo s partijskim linijama po brojnim pitanjima, što je dovelo do nekih unutrašnjih kritika. Nedavno je predsjednik RN-a govorio protiv primjene minimalnih cijena za francuske farmere, uprkos podršci pokreta toj politici — što je još jednom natjeralo Le Pen da pojasni zvanični stav koji treba slijediti po tom pitanju tokom sastanka parlamentarne grupe, izvijestio je Politico.
Ipak, Le Pen, čiji je otac Žan-Mari Le Pen osnovao stranku, stoji uz svog političkog vunderkinda i obračunava se s njegovim kritičarima.
Prema izvještaju Liberasjona, bivša predsjednička kandidatkinja otišla je toliko daleko da je gurnula potpredsjednika stranke Sebastijena Šenua uza zid u holovima Narodne skupštine i zaprijetila da će ga isključiti iz pokreta zbog toga što je navodno iznio pritužbe protiv Bardele.
– Sutra može da me udari kamion. Bardela ima politički status i samopouzdanje da me zamijeni – rekla je Le Pen.
